دنیای مدرن، شهروندی و فردگرایی
برخی مفاهیم اگرچه پرتکرارند و ساده به نظر میرسند اما در زمان تبیین و بسط آن‌ها مباحث بسیاری مطرح می شود. از جمله این تعاریف می توان به مفهوم و واژه شهروند اشاره کرد.
شهروند واژه ای است که عموما در مقابل مفهوم روستایی قرار گرفته و در یک تعریف ساده به زیست افراد در محیط شهری محدود می شود. با این تعریف شهر نیز ابعاد گوناگونی یافته و صرفا نمی توان گذر از مرز و حد نصاب جمعیت را مبنای تغییر محیط های روستایی به شهر دانست.
شهروندی مفهومی است که فیلسوفان بزرگ عصر باستان نیز به ان اشاره داشته و تعاریفی برای آن ارائه داده اند، از این جمله می توان به آرمان شهر افلاطون و ارسطو و نقش شهروند در آن اشاره کرد.این مفهوم تا به امروز جایگاه بحث و اختلاف نظرهای بسیاری است.
به سادگی می توان دریافت آنچه مفهوم شهروندی را از تابعیت و شهرنشینی متمایز می کند؛ احساس تعلق و در نتیجه حضور فعالانه افراد در امور مربوط به خود و سایر شهروندان و ارتباطش با دولت و تصمیم گیران است. بنابراین شهروندان از حقوقی برخوردارند و تکالیفی نیز دارند. با این تعریف شهروند فردی است که خود را مسئول دانسته و همچنین مطالباتی دارد که از آن اگاه است. همچنین شهروند باید بتواند ارتباط صحیحی با سایرین بر قرار کرده و در اجتماع حضور یابد.
باید گفت انچه چالش بر انگیز است، رفتارهای فردگرایانه دنیای امروز به خصوص در شهرهای مدرن از یک سو و اجتماعات و رفتارهای جمعی قابل توجه در مکان های روستایی از سوی دیگر است.این ابهام این سوال را ایجاد می کند! شهروند واقعی کدام است؟ آنکه در حصار فردیت خود زندگی کرده و گاها همسایه های اطراف خود را نیز نمی شناسد و خبری از مباحث مهم روز ندارد و یا فردی که در محیط روستایی با تشکیل اجتماعات و به صورت فعالانه احساس تعلق ویژه ای به اجتماع کوچک خود دارد؟
پاسخ به این سوال در پذیرش یکی از تعاریف و رویکرد های موجود متفاوت از شهروندی باز می گردد. دو رویکرد جمهوری خواهانه و لیبرال! دو مفهوم بر یک نظام مشترک حق و تکلیف استوارند اما در ماهیت یکی فردگرا و دیگری جمع گراست.در مفهوم لیبرال انسان به مثابه جانوری اقتصادی است که با عقلانیت حاکم به دنبال رفع نیازهای شخصی اقتصادی است و رفع نیازها و منافع خود است. شهروند لیبرال خود مختار است و با وجود وظائفی که دارد از مشارکت سیاسی معاف است.
شهروند جمهوری گرا اما موجودی اجتماعی است. این شهروند فعال است و به ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺑﻪ ﺗﻨﻮع و ﺗﻌﺪد ﻓﺮﻫﻨگﻲ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮﻣﺤﺘﻮا و ﺣﺪود و ﺛﻐﻮر ﻧﻈﺎم ﺣﻖ و ﺗﻜﻠﻴﻒ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎر دارد.او جامعه گرا و مشارکت گراست.
با این تعاریف متفاوت باید سیر شکل گیری شهروندی را مجدد بازنگری کرده و روشن سازیم کدام شهروند می تواند موضوعات وچالش های پیش روی دنیای مدرن را راهبری کند؟باید گفت گاها فردی که در محیطی روستایی زیست میکند نیز شهروند محسوب شده و در مواردی افراد مقیم در شهرهای بزرگ نیز نمیتوانند عنوان شهروند بگیرند. با پیشرفت ارتباطات و لزوم بهره گیری از ابزارهای دنیای مدرن باید جایگاه شهروند را به عنوان یکی از اساسی ترین بخش های شهرهای هوشمند بشناسیم و تبیین کنیم؛ چرا که شهروند امروزی میبایست هوشمند بوده و برای نجات خویش از فرد گرایی ناگزیر دنیای مدرن در راستای ارتباطات موثر گام بردارد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
